ڕۆژی 1ی تشرینی دوەم

پارێزگای سلێمانی

-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1642ی زایینی، گەڕیدە ‌و دۆزەرەوەی فەرەنسی (جان نیكۆلییە) كۆچی دوایی كردووە، كە لە ماوەی  ژیانیدا چەندین نەخشە ‌و ڕێڕەوی ئاویی دۆزیوەتەوە.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1757، هونەرمەندی شێوەكار ‌و وێنەكێش ‌و پەیكەرسازی ناوداری ئیتاڵی (ئەنتۆنیۆ كانۆڤا) لە دایك بووە، كە سەر بە قوتابخانەی كلاسیكی بوە ‌و گرنگیی زۆری  داوە بە دروستكردنی پەیكەری مرۆڤ، كانۆڤا ساڵی 1822 كۆچی دوایی كردوە ‌و لە پاش خۆی چەندین بەرهەمی هونەریی بەجێهێشتوە.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1869، بە فەرمانێكی حكومەتی میسر ماڵی ئۆپێرای خدێوی لە شاری قاهیرە كرایەوە، بە مەبەستی پێگەیاندنی هونەرمەند ‌و سەماكار بە شێوەیەكی ئەكادیمی.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1908، سوڵًتان (عەبدولحەمیدی دووەم)ی سوڵتانی دەوڵەتی عوسمانی بڕیاریدا (شەریف حسێن) وەكو میری شاری مەككەی پیرۆز دەستنیشان بكرێت.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1911، بۆ یەكەمجار لە مێژوودا لەلایەن فڕۆكەكانی سوپای ئیتاڵیاوە بۆمب لە رێگەی بەردانەوەی لە فڕۆكەوە بۆ بۆردومانكردن بەكارهێنراوە و ئەوەش كاریگەریی گەورەی هەبوو لە سەر بەكارهێنانی بۆمب لە جەنگی یەكەمی جیهانیدا و وڵاتانی بەشەڕهاتوو بە خەستی بەكاریانهێنا.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1914، هەردوو دەوڵەتی عوسمانی ‌و ئیمپراتۆرییەتی ڕوسیا لە میانی جەنگی یەكەمی جیهانیدا چوونە ناو جەنگەوە لە دژی یەكتریی ‌و دەستیان بە هێرش ‌و جەنگ كرد.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1922، دوای گرتنە دەستی دەسەڵاتی توركیا لەلایەن (مستەفا كەمال ئەتاتورك)ەوە بڕیاریدا سیستمی حوكمڕانیی توركیا بكرێتە كۆماری، لە هەمان كاتدا سیستمی سوڵتاننشینیشی بە شێوەیەكی ڕەسمی هەڵوەشاندەوە.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1927، ئەنجومەنی نەختینەی فەڵەستینی دراوێكی بەناوی جونەیه دەركرد كە هەتا ساڵی 1950 لە نێوان ئوردن ‌و فەڵەستیندا مامەڵەی پێوەدەكرا.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1935، بیرمەند ‌و نوسەری ناوداری ئەمریكی (ئیدوارد سەعید) لە دایك بووە كە بە ڕەچەڵەك خەڵكی فەڵەستین بووە، كە رۆڵی زۆری بینیوە لە پێشخستنی فكردا بە تایبەت سیاسەتی دوای قۆناغی كۆڵۆنیالیزم، ساڵی 2003 كۆچی دوایی كردوە.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1945، ڕێكخراوی پەروەردە ‌و زانست ‌و ڕۆشنبیریی سەر بە ڕێكخراوی نەتەوەیەكگرتووەكان دامەزراوە كە بە یونسكۆ ناسراوە و یەكێكە لە رێكخراوە گرنگەكانی نەتەوەیەكگرتوەكان و لە زۆربەی وڵاتانی جیهاندا لقی هەیە.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1950، لەلایەن دوو هاوڵاتیی پۆرتۆریكۆوە هێرش كرایە سەر (هاری ترومان)ی سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا بەمەبەستی تیرۆركردنی، بەڵام ترومان لە هەوڵەكە ڕزگاری بوو.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1952، ئەمریكا بۆ یەكەمجار لە مێژووی مرۆڤایەتیدا یەكەم بۆمبی هایدرۆجینیی لە دورگەی (ئەنیتۆك) تاقیكردەوە كە هەزار هێندەی ئاگری ئاسایی بەهێز بووە ‌و ئاگرەكەشی بە پانتایی دوو میل ‌و بەرزایی هەزار پێ‌ بەرزبووەتەوە ‌و سەرجەم دورگەكەی سوتاندووە.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1954، شۆڕشی گەلی جەزائیر لە دژی داگیركاران هەڵگیرسا كە ئەنجامەكەی بە سەركەوتنی شۆڕش ‌و وەدەرنانی هێزە داگیركارەكانی فەرەنسا كۆتایی پێهات و لەو پێناوەدا سەدان هەزار شۆڕشگێڕ بوونە قوربانیی.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1955، نوسەر و بیرمەندی بەناوبانگی ئەمریكی (دیل كارنیجی) كۆچی دوایی كردووە، كە لە پاش خۆی چەندین بەرهەمی گرنگی بەجێهێشتووە و یەكێك بوە لەو بیرمەندانەی گرنگیی زۆری داوە بە بەهێزكردنی خود، كارنیجی لە دایكبووی ساڵی 1888 بوە.
-    بەهۆی جەنگی سوێسەوە كە لە نێوان میسر لەلایەك ‌و بەریتانیا ‌و فەرەنسا لەلایەكی دیكەوە هەڵگیرسا، ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1956، حكومەتی میسر دەستی بەسەر ماڵا ‌و داراییەكانی فەرەنسی ‌و بەریتانییەكان لە خاكی ئەو وڵاتەدا گرت، سوریا ‌و ئوردنیش پەیوەندییە دبلۆماتیەكانیان لەگەڵا فەرەنسادا پچڕاند.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1962، یەكێتیی سۆڤێت یەكەم كەشتیی ڕەوانەی بۆشایی ئاسمان كرد بە مەبەستی لێكۆڵینەوە لە هەسارەی مەریخ، ئەوەش بوە سەرەتایەك بۆ لێكۆڵینەوە لە كۆمەڵەی خۆر.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1964، هەردوو ئەڵمانیای خۆرهەڵات ‌و خۆرئاوا ڕێككەوتن لەسەر كردنەوەی دەروازەكانی دیواری بەرلین لە نێوان هەردوو وڵاتدا بە شێوەیەكی كاتی بەڕووی ئەو هاووڵاتیانەدا كە تەمەنیان لە سەروو پەنجا ساڵییەوە بوو.
-    پاش هەڵگیرسانی جەنگ لە نێوان ڕێكخراوی ڕزگاریخوازی فەڵەستینی ‌و سوپای لوبناندا، ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1969 هەردوولا ڕێككەوتن لەسەر ڕاوەستانی شەڕی نێوانیان.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1973، ئەكتەری شۆخ ‌و شەنگی هندی (ئیشواریا ڕای) لە دایك بووە كە ساڵی 1994 وەكو شاجوانی جیهان هەڵبژێردراوە و رۆڵی لە چەندین فیلمی سینەماییدا بینیوە و ئەستێرەیەكی ناوداری بۆڵیوودە.
-    بە هۆی ئەوەی لە جەنگی ئۆكتۆبەردا وڵاتانی عەرەبی هەناردەی نەوتیان بۆ ئەمریكا ڕاگرتبوو، ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1973ئیدارەی واشنتۆن بە ناچاری بڕیاریدا بەشێكی زۆری گەشتە ئاسمانییەكانی ئەمریكا بۆ وڵاتانی تر ڕابگیرێن كە ئەوەش بوە هۆی زیانێكی زۆری ئابوری لە ئەمریكا.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1977، گەورەترین كێڵگەی یۆرانیۆم لە ناو دەریای ڕەشدا دۆزرایەوە كە بڕەكەی بەشی دەیان بۆمبی ئەتۆمیی دەكرد ‌و بوە هاندەرێك بۆ یەكێتیی سۆڤێت بۆ بەرهەمهێنانی بۆمبی ئەتۆمی، ئەو هەنگاوەش نیگەرانیی ئەمریكا و وڵاتانی ئەوروپای لێكەوتەوە.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1982، بۆ جاری چوارەم میسر وەكو ئەندامی ناهەمیشەیی ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی وەرگیرایەوە، كە لە ماوەی چەند ساڵێكدا گۆڕانكاریی لە ئەندامە ناهەمیشەییەكاندا دەكات.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1988، ئەفسەر ‌و تێكۆشەری گەلی كورد (میر حاجی ئەحمەد) لە شاری بەغدادی پایتەختی عێراق كۆچی دوایی كردووە كە دواتر تەرمەكەی براوەتەوە بۆ شارۆچكەی ئاكرێ‌ ‌و لەوێ‌ بە خاك سپێردراوە.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1990، كۆمەڵەی وڵاتانی عەرەبی دوای ئەوەی بارەگا كاتییەكەی لە تونسەوە گواستەوە بۆ شاری قاهیرە، بە شێوەیەكی ڕەسمی دەستی بە كارەكانی كردەوە.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1993، لەلایەن ژمارەیەك لە وڵاتانی ئەوروپاوە دەست بە جێبەجێكردنی پەیماننامەی ماسترێخت كرا كە ئەوەش بووە سەرەتای پێكهێنانی ڕێكخراوی یەكێتیی ئەوروپا.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 1996، حكومەتی ئەمریكا بڕیاریدا بڕی (7.3) ملیۆن دۆلار وەكو هاوكاریی بداتە حكومەت لە باشوری كوردستان بەمەبەستی بەرەوپێشبردنی بواری مرۆیی لەو ناوچەیەدا.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 2003، (جەلال تاڵەبانی) وەكو سەرۆكی ئەنجومەنی حوكمی عێراق هەڵبژێردرا، كە ئەنجومەنێكی كاتی بوو بۆ بەڕێوەبردنی كاروباری عێراق بۆ قۆناغی گواستنەوە ‌و هەر مانگە ‌و لەلایەن یەكێك لە سەركردەكانەوە سەرۆكایەتیی ئەنجومەنەكە دەكرا.  
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 2009، (عەبدوڵڵا عەبدوڵڵا)ی كاندیدی هەڵبژاردنەكانی سەرۆكایەتیی ئەفغانستان بڕیاریدا بەشداریی لە خولی كۆتایی هەڵبژاردنەكاندا نەكات، بە هۆی ئەوەی گومانی لە پاكێتیی پرۆسەكە هەبوو، ئەوەش بواری بۆ حامید كارزای خۆش كرد بۆ خولێكی تر پۆستی سەرۆكایەتی بگرێتەوە دەست.
-    ڕۆژی 1ی تشرینی دووەمی ساڵی 2010، دادوەر (دیلما ڕۆسیڤ) كاندیدی پارتی كرێكارانی بەرازیل بۆ هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی زۆرینەی دەنگەكانی بەدەستهێنا ‌و شوێنی (لویس ئیناسیۆ لۆلا دا سیلڤا)ی گرتەوە، بەوەش بووە یەكەم ژن لە مێژووی بەرازیلدا كە پۆستی سەرۆكایەتیی وڵات بگرێتە دەست.
-    ئەمڕۆ لە جەزائیر بە ڕۆژی نیشتمانی لە قەڵەم دەدرێت، لە ئەنتیغوا ‌و بربۆداش ئەمڕۆ جەژنی ڕزگارییە ‌و ئاهەنگ ‌و بۆنەی گەورەی نیشتمانی بەڕێوەدەچێت.