بەدواداچوونى مامەڵەكەت

ژمارەى نوسراوى پارێزگا

پن كۆد

ڕۆژی 12ی شوبات


-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 1502ی زایینی، ئیسپانییەكان دەستیان بە شاڵاوی بە مەسیحیكردنی موسڵمانەكانی غەرناتە كرد،  ئەو هەنگاوەش دوای ڕوخانی دەوڵەتی ئیسلامی لە ئەندەلوس هات.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 1804، فەیلەسوفی بەناوبانگی ئەڵمانیا ‌و جیهان (ئیمانوێل كانت) كۆچی دوایی كردووە، كە ساڵی 1724 لە دایك بووە ‌و چەندین بەرهەمی فەلسەفیی لە پاش خۆی بەجێهێشتووە و كاریگەریی لەسەر هزری خۆرئاوا هەبوە.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 1809، (ئەبراهام لینكۆڵن) شانزدەهەمین سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا لە دایك بووە، لە هەمان ساڵا ‌و ڕۆژیشدا زانای زیندەوەرزانیی ئینگلیزی (چارلز داروین) لە دایك بووە.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 1815، (یەحیا بەگ)ی میری ناوچەی ڕۆست لەلایەن (پاشای كۆر)ەوە لە سێدارە درا بە هۆی ئەوەی یەحیا بەگ ململانێی پاشای كۆری دەكرد.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 1912، سیستمی حوكمڕانیی چین لە ئیمپراتۆرییەوە گۆڕدرا بۆ كۆماریی ‌و دەستوورێكی نوێش بۆ ئەو وڵاتە نوسرایەوە.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 1934، جەنگێكی ناوخۆیی لە نەمسا بەپاربوو كە لە نێوان كۆماریخوازەكانی ئەو وڵاتە ‌و حكومەتدا هەڵگیرسا، لەو چوارچێوەیەشدا نازییەكان دەیانویست كودەتا بەسەر دەوڵەتدا ئەنجام بدەن ‌و جەنگەكەش بۆ ماوەی 4 ساڵا بەردەوام بوو.
-    لە میانی جەنگی دووەمی جیهانیی ‌و دوای ئەوەی وڵاتە زلهێزەكان پەلاماری زۆربەی وڵاتانی جیهانیان دا، ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 1941 هێزەكانی ئەڵمانیا گەیشتنە باكوری كیشوەری ئەفریقا بە مەبەستی دەستبەسەرداگرتنی وڵاتانی خۆرئاوای عەرەبی ‌و ئەفریقا.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 1949، شێخ (حەسەن بەننا)ی دامەزرێنەر ‌و ڕابەری كۆمەڵی ئیخوان موسلمینی میسر تیرۆر كرا كە كۆمەڵەیەكی میانڕەوی ئیسلامییە ‌و تا ڕووخانی دەسەڵاتەكەی (حوسنی موبارەك) هەموو جۆرە چالاكییەكی سیاسییان لێ قەدەغە بووە.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 1953، هەردوو حكومەتی قاهیرە ‌و خەرتوم ڕێككەوتن لەسەر كشانەوەی ئەو هێزانەی میسر كە بە هۆی ناكۆكییەكانی نێوان ئەو دوو وڵاتەوە چووبوونە ناو خاكی سودانەوە.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 1956، سیاسەتمەدار ‌و دبلۆماتكاری هۆڵەندی (ئاد میلكەرت) لە دایك بووە كە بە هۆی هەوڵە زۆرەكانی بۆ پێشخستنی دبلۆماتییەت ‌و ئاشتی ساڵی 2009 كراوە بە نوێنەری تایبەتی سكرتێری ڕێكخراوی نەتەوەیەكگرتووەكان لە عێراقدا.
-    دوای ئەوەی (خوان بیرۆن)ی سەرۆكی ئەرجەنتین هەڵات بۆ ئیسپانیا، ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 1963، حكومەتی بۆینس ئایرس داوای لە مەدرید كرد بیرۆنی ڕادەست بكاتەوە بە مەبەستی دادگاییكردنی بە تۆمەتی گەندەڵیی ‌و كوشتن ‌و ئەشكەنجەدانی هاووڵاتیانی ئەرجەنتین لە ماوەی حوكمڕانییەكەیدا.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 1997، ڕێكخراوی كورد بۆ مافەكانی مرۆڤ كە بارەگاكەی لە بەریتانیایە نامەیەكی ناڕەزایەتیی لە بەرامبەر دەستگیركردنی چالاكوان ‌و ڕۆشنبیرانی كورد لەلایەن هێزەكانی سەر بە حكومەتی تارانەوە دایە باڵیۆزخانەی ئێران لە شاری لەندەن.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 1998، وەفدی باڵای یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان ‌و پارتی دیموكراتی كوردستان لە شارۆچكەی شەقڵاوە كۆبوونەوە بە مەبەستی كۆتاییهێنان بەو كێشانەی كە بە هۆی شەڕی براكوژییەوە لە نێوانیاندا هەبوو، كۆبوونەوەكەش بە ئامادەبوونی كەسایەتیی سیاسیی كورد (عەزیز محەمەد) بەڕێوەچوو.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 2002، لە بارەگای دادگای دادی نێودەوڵەتی لە شاری لاهای دەست بە پرۆسەی دادگاییكردنی (سلۆبۆدان میلۆسۆڤیچ)ی سەرۆكی یۆگۆسلافیا كرا بە تۆمەتی ئەنجامدانی تاوانی جەنگ كە لە دژی موسڵمان ‌و كرواتەكان لە نەوەدەكانی سەدەی ڕابردوودا ئەنجامدرابوو.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 2004، لەسەر ڕۆشنایی بڕیارێكی حكومەتی فەرەنسا دادگا بڕیاریدا پەخشی تەلەفزیۆنی ئاسمانیی (مەد) ڕابگیرێت كە زمانحاڵی پەكەكە بوو لە ئەوروپا پەخشی بەرنامەكانی دەكرد.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 2007، دادگای تێهەڵچوونەوەی عێراق سزای لەسێدارەدانی بۆ (تەها یاسین ڕەمەزان) جێگری یەكەمی سەرۆك وەزیرانی عێراق دەركرد كە پێشتر لەلایەن دادگای باڵای تاوانەكانەوە بە تاوانی مرۆڤایەتی سزای زیندانیكردنی هەتاهەتایی درابوو.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 2008، لە شاری دیمەشقی پایتەختی سوریا لە ڕێگەی ئۆتۆمبیلێكی بۆمبڕێژكراوەوە (عیماد فایز مغنییە)ی سەركردەی باڵا لە (حزبوڵڵای لوبنانی) تیرۆر كرا.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 2009، دوو مانگی دەستكرد لە بۆشایی ئاسماندا ‌و بە بەرزایی 800 كیلۆمەتر لەسەر ڕووی زەوی بە یەكیاندادا‌و  هەردووكیان تێكشكان كە ئەوەش یەكەم حاڵەتی لەو شێوەیەیە ڕوویدابێت.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 2011، یەكێك لە گەورەترین سەرمایەدارەكای سعودییە بە ناوی (سالح عەبدولعەزیز ڕاجحی) كۆچی دوایی كردووە كە لە نزیكەی بیست كۆمپانیای گەورەی ئەو وڵاتەدا هاوبەش بووە ‌و ڕۆڵێكی زۆری بینیوە لە پێشخستنی كەرتی ئابوری لە سعودییەدا.
-    ڕۆژی 12ی شوباتی ساڵی 2012، كۆمەڵەی وڵاتانی عەرەبی بە شێوەیەكی فەرمیی كۆتایی بە كاری نێردەی چاودێرانی ئەو كۆمكارە هێنا لە سوریادا بە هۆی ئەوەی حكومەتی دیمەشق ئامادە نەبوو كارئاسانییان بۆ بكات بۆ ڕاگرتنی توندوتیژییەكان.
-    ئەمڕۆ لە ئەمریكا بە ڕۆژی جەژنی لە دایكبوونی لینكۆڵن لە قەڵەم دەدرێت ‌و مەراسیمی تایبەت بەو بۆنەیەوە ڕێكدەخرێت، لە ویلایەتی جۆرجیای ئەمریكاش ڕۆژی جۆرجیایە، هەر ئەمڕۆش بە ڕۆژی داروین ناسراوە، لە هەمان كاتدا ئەمڕۆ لە هەندێك وڵاتی ئەوروپادا بە ڕۆژی دەستی سور ناسراوە، ئەمڕۆش لەلایەن ڕێكخراوی یونیسێفەوە بە ڕۆژی جیهانیی منداڵانی نێردراو بۆ جەنگ ئەژمار دەكرێت.


هه‌واڵی زیاتر