بەدواداچوونى مامەڵەكەت

ژمارەى نوسراوى پارێزگا

پن كۆد

ڕۆژی 16ی شوبات


-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1391ی زایینی، (یۆحەنای پێنجەمی بالیۆلۆج)ی ئیمپراتۆری ئیمپراتۆرییەتی بێزەنتی كۆچی دوایی كردووە كە یەكێك بوە لە سەركردە بەهێزەكانی بێزەنتی.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1723، (لویسی پانزدەهەم) وەكو پاشای فەرەنسا دەستنیشان كرا ‌و كورسیی دەسەڵاتی  ئەو وڵاتەی گرتە دەست.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1785، زانا ‌و كیمیازانی بەتوانا (ئەنتوان لافوازییە) سەركەوتنی بە دەست هێنا لە جیاكردنەوەی توخمی ئاودا بۆ هەردوو پێكهاتەكەی واتە (ئۆكسجین ‌و هایدرۆجین).
-    دوای شكستهێنانی لە بەرامبەر سوپای هاوبەشی وڵاتانی ئەوروپا ‌و دەستگیركردنی، ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1821 (ناپلیۆن پۆناپارت) دوورخرایەوە بۆ دورگەی (ئەلەبا).
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1806، ناوچەكانی (تەلەعفەر ‌و حەزەر) كە سەر بە پارێزگای ئامەدی باكوری كوردستان بوون بە فەرمانێكی دەوڵەتی عوسمانی لێكێنران بە ویلایەتی موسڵەوە ‌و دوای پێكهێنانی دەوڵەتی عێراق كەوتنە دەست ئیدارەی بەغداد.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1863، لیژنەی نێودەوڵەتیی خاچی سور لەلایەن (جان هێنری دۆنانت)ی سەرمایەداری سویسرییەوە پێكهێنراوە وەكو رێكخراوێكی فریاگوزاریی.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1915، هێزەكانی سوپای توركیا پەلاماری شاری ئەرزڕۆمی باكوری كوردستانیان دا ‌و دوای شەڕێكی قورس لەگەڵ شۆڕشگێڕانی كورد داگیریان كرد.
-    لە سەروبەندی كۆتاییهاتنی جەنگی یەكەمی جیهانیدا ‌و ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1918، لیتوانیا سەربەخۆیی بە دەست هێنا ‌و بووە وڵاتێكی خاوەن سەروەریی.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1923، زانای مێژووناس ‌و ئاسەوارناس (هاوارد كارتەر) توانیی گۆڕستانی (توت عەنخ ئامون)ی فیرعەونی میسر بدۆزێتەوە لە ناوچەی ئەقسەر.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1926، شۆڕشی جەماوەری باكوری كوردستان لە دژی دەوڵەتی توركیای كەمالی هەڵگیرسا ‌و چەندین ناوچەی گرتەوە.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1930، یاسای خانەنشینیی مەدەنی لەلایەن كۆمەڵی نێودەوڵەتییەوە دەرچوو كە عێراقیش پەسەندی كردووە ‌و وەكو یاسایەكی نوێ‌ لە دامودەزگاكانی دەوڵەتدا خستویەتییە بواری جێبەجێكردنەوە.
-    دوای كۆتاییهاتنی جەنگی دووەمی جیهانی ‌و دابەشبوونی كۆریا بۆ دوو بەرەی جیاواز، ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1948 كۆماری میلیی كوریای باكور بە پشتیوانیی یەكێتیی سۆڤێت وەكو وڵاتێكی سەربەخۆ ڕاگەیەندرا كە سیستمی حوكمڕانیەكەشی ماركسی بوو.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1951، (جۆزێف ستالین)ی سەرۆكی یەكێتیی سۆڤێت ڕەخنەی توندی لە ڕێكخراوی نەتەوەیەكگرتووەكان گرت بەوەی بووەتە چەكێك بۆ جەنگی دوژمنایەتی.
-    پاش سەركەوتنی شۆڕشی گەلی كوبا لە دژی ڕژێمەكەی (فۆلج نشیۆ باتیستا)ی دیكتاتۆر، ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1959 (فیدڵا كاسترۆ)ی سەركردەی شۆڕش وەكو سەرۆكی كوبا دەستنیشان كرا.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1972، خاتوونی شۆخ ‌و شەنگ ‌و ئەكتەری ئەمریكی (سارە كلارك) لە دایك بووە كە بەشداریی لە چەندین فیلمی سینەماییدا كردوە ‌و خاوەنی چەند خەڵاتێكی بەنرخیشە.
-    دوای ئەوەی سوپای ئیسرائیل لە ناوچەی سەیدا پاشەكشەی كرد، ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1985 سوپای لوبنان لە ناوچەی سەیدادا بڵاوكرایەوە ‌و شوێنی هێزەكانی ئیسرائیلی گرتەوە.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1988، مەفرەزەكانی هێزی پێشمەرگەی كوردستان لە ناو شاری هەولێر چالاكییەكی گەورەیان ئەنجامدا كە تێیدا یاریدەدەری پارێزگاری هەولێر ‌و بەڕێوەبەری فرۆشتنی خۆراكیان دەستگیر كرد.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1989، لەلایەن سەركردەكانی وڵاتانی (عێراق، میسر، ئوردن ‌و یەمەن)ەوە ئەنجومەنێكی هاوبەش پێكهێنرا بە ناوی (ئەنجومەنی هاریكاریی عەرەبی)، بەڵام لە پاش داگیركردنی كوەیت لەلایەن سوپای عێراقەوە ئوردن ‌و میسر لە ئەنجومەنەكە كشانەوە بەوەش ئەنجومەنەكە هەڵوەشایەوە.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1992، (عەباس موسەوی) ئەمینداری گشتیی حزبوڵڵای لوبنانی لە هێرشێكی فڕۆكەكانی ئیسرائیلدا كوژرا.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 1997، ڕێكخراوی هاوبیرانی ڕێبازی نەتەوەیی كورد لە ئەوروپا پێكهێنراوە وەكو رێكخراوێكی سیاسیی نەتەوەیی.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 2001، هێزەكانی ئەمریكا چەند هێرشێكیان بۆ سەر بنكە ‌و بارەگاكانی سوپای عێراق ئەنجام دا ‌و بەشێكی زۆریان تێكشكاند.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 2005، هونەرمەند ‌و ئەكتەری ناوداری میسری (سامی سەرحان) لە تەمەنی 75 ساڵیدا كۆچی دوایی كردووە كە برای (شوكری سەرحان) بووە ‌و لە ماوەی ژیانیدا بەشداریی لە چەندین بەرهەمی گرنگی هونەریدا كردووە.
-    ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 2009، (ستیڤان كیم سۆ هوان) كاردیناڵی كاسۆلیكی لە كۆریای باشور ‌و سەرۆكی ئەسقەفەكانی شاری سیئۆلی پایتەخت كۆچی دوایی كردووە.
-    لەگەڵا سەرهەڵدانی ڕاپەڕینی گەلان لە وڵاتانی عەرەبیدا، ڕۆژی 16ی شوباتی ساڵی 2011 یەكەم خۆپیشاندانی فراوان لە شاری بەیزائی لیبیا لە دژی دەسەڵاتەكەی (موعەممەر قەزافی) دەستی پێكرد، كە دواتر سەرتاپای لیبیای گرتەوە ‌و بووە هۆی لە ناوبردنی دەسەڵاتەكەی قەزافی.
-    ئەمڕۆ لە لیتوانیا بە ڕۆژی سەربەخۆیی لە قەڵەم دەدرێت، لەلایەن خاچی سوری نێودەوڵەتیشەوە یادی دامەزراندنی ئەو ڕێكخراوە دەكرێتەوە كە ڕێكخراوێكی مرۆییە ‌و هاوكاریی لێقەوماوان دەكات لە سەرجەم ئەو ناوچانەی جیهاندا كە تووشی كارەساتی سروشتی ‌و جەنگ ‌و پێشهاتی مەترسیدار دەبن، هەروەها بەدیلگیراوانی جەنگ ‌و زیندانیانی مەدەنی بەسەر دەكاتەوە، گرنگییش بە پتەوكردنی پەیوەندییەكانی خێزان دەدات ‌و خۆراك ‌و ئاو و پێداویستیی پزیشكیش دەگەیەنێتە ئەو شوێنانەی كە لەو پێداویستییانە بێبەشن.


هه‌واڵی زیاتر