بەدواداچوونى مامەڵەكەت

ژمارەى نوسراوى پارێزگا

پن كۆد

ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەم


-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1303ی زاینی، پاپا (بۆنیفاچی هەشتەم)ی پاپای كلێسای ڕۆمانیی كاسۆلیكی كۆچی دوایی كردووە، كە ساڵی 1230 لە ئیتاڵیا لە دایك بوە ‌و ساڵی 1294 وەكو 193 هەمین پاپای ڤاتیكان هەڵبژێردراوە و بە هۆی دەرمانخواردكردنەوە كۆچی دوایی كردوە.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1318ی زاینی، بومەلەرزەیەكی وێرانكەر لە ناوچەی (حەڵەب)ی شامی داوە، كە بە چوارەم كارەساتبارترین بومەلەرزە دەژمێردێت لە مێژووی مرۆڤایەتیدا لە ڕووی زیانی گیانییەوە ‌و بەهۆیەوە سەدان هەزار كەس گیانیان لەدەستداوە، زۆربەی هەرەزۆری ناوچەكەش بەهۆی بەهێزیی كارەساتەكەوە خاپوور بووە.
-    دوای كوژرانی سوڵتان (قنسوە غۆری) سوڵتانی میسر لە جەنگی (مەرەج دابق)دا، ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1516، لەلایەن دەوڵەتی عوسمانییەوە (تۆمان بای) مەمالیك كرایە سوڵتانی نوێی میسر ‌و چووە سەر كورسیی حوكمڕانی.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1880، شای ئێران داوای لە باڵیۆزی بەریتانیا لە شاری تاران كرد، شانشینی یەكگرتووی بەریتانیا هاوكاریی ئێران بكات لە دامركاندنەوەی شۆڕشی گەلی كورددا، كە ماوەیەك بوو لە دژی حوكمی سەفەوییەكان هەڵگیرسابوو ڕۆژ لە دوای ڕۆژ پەرەی دەسەند.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1885، نوسەر ‌و ئەدیبی فەرەنسی (فرانسوا مۆریاك) لە دایك بووە، كە بەهۆی داهێنان ‌و رۆڵبینینی لە پێشخستنی بواری ئەدەبدا ساڵی 1952 خەڵاتی نۆبڵی لە بواری ئادابدا پێبەخشراوە، لە پاش خۆیشی چەندین بەرهەمی بەپێزی بەجێهێشتوە.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1896، ئاوازدانەر ‌و موزیسیانی ناوداری گەلی نەمسایی (ئەنتۆن برۆكنەر) كۆچی دوایی كردووە، كە لە ماوەی ژیانی هونەرییدا چەندین شاكاری میوزیكی داناوە.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1910، (تیۆدۆر ڕۆزفڵت)ی سەرۆكی ئەمریكا لە ویلایەتی میزۆری بۆ ماوەی چوار خولەك سواری فڕۆكەیەك بوو كە لەلایەن (برایانی ڕایت)ەوە دورستكرابوو، بەوەش بووە یەكەم سەرۆكی وڵاتێك كە سواری فڕۆكە ببێت ‌و بە ئاسماندا گەشت بكات.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1942، ئەكتەری بەناوبانگی هندستان ‌و ئەستێرەی بۆڵیود (ئەمیتاب باچان) لە دایك بووە، كە بەشداریی لە دەیان فیلمی سینەماییدا كردووە ‌و رۆڵی زۆری بینیوە لە پێشخستنی هونەری هندیدا ‌و پێگەیەكی گەورەی جەماوەریی بۆخۆی دروست كردوە.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1963، ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان لە بڕیارێكدا ئیدانەی ئەو سیاسەتەی حكومەتی ئەفریقای باشوری كرد، كە بەرامبەر هاوڵاتیانی ڕەشپێستی ئەو وڵاتە پیادەی دەكرد ‌و بە (سیاسەتی ئەپارتاید) ناسراوە.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1964، (مەلا مستەفای بارزان) ڕابەری شۆڕشی ئەیلول لە باشوری كوردستان، حكومەتی عێراقی لەوە ئاگادار كردەوە، پێویستە پابەندی ئەو بەڵێنانە بێت كە لەمیانی دانوستانەكاندا دابوونی بە كورد، بەڵام حكومەتی بەغداد هیچ گرنگییەكی بەوە نەدا ‌و لە دروستكردنی كێشە بۆ كورد بەردەوام بوو.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1973، بە فەرمانێكی حكومەتی بەغداد هێزەكانی سوپای عێراق بەشدارییان لە جەنگی ئۆكتۆبەردا كرد، كە لەلایەن وڵاتانی عەرەبییەوە لە دژی ئیسرائیل بەرپا كرابوو.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1975، زانای گەورە ‌و تێكۆشەری بەناوبانگی گەلی كورد (ئایەتوڵڵا محەمەد مەردۆخیی كوردستانی) كۆچی دوایی كردووە، كە زانا ‌و روناكبیر و ئەدەبدۆستێكی گەورە بوە ‌و لە ماوەی ژیانیدا زیاتر لە 70 كتێب و نزیكەی 37 نامەی لە بوارەكانی ئایین ‌و زمان ‌و ئەدەب ‌و فەرهەنگدا نوسیوە ‌و رۆڵی زۆری بینیوە لە پێگەیاندنی كەسانی رۆشنبیر و مامۆستایانی ئایینی.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1977، (ئیبراهیم محەمەد حەمدی) سەرۆك كۆماری یەمەنی عەرەبی لە پیلانێكدا هێرشی كرایە سەر ‌و تیرۆر كرا.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1986، لە شاری (ڕیكیافیك)ی سۆڤێتی كۆنگرەیەكی لوتكە لە نێوان (ڕۆناڵد ڕیگن)ی سەرۆكی ئەو كاتەی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا ‌و (میخائیل گۆرباچۆڤ)ی سەرۆكی یەكێتی سۆڤێتدا بەڕێوەچوو، كە دووەم كۆنگرەی لوتكە بوو تێیدا تاووتوێی چەند پرسێكی گرنگ كرا لە بارەی جیهانەوە ‌و هەردوو وڵات رێكەوتن لەسەر ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكانی نێوانیان.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1988، فڕۆكە جەنگییەكانی سوپای عێراق بە چەكی كیمیایی گوندەكانی (شێخ بزێنی، حاویە توركی ‌و قەرە سالم)یان بۆردومان كرد، كە بە هۆیەوە ژمارەیەكی زۆر لە هاوڵاتیانی سنورەكە بەركەوتن ‌و دواتریش گوندەكان لەلایەن هێزە ئەمنییەكانەوە كاول كران.
-    دوای هەڵوەشانەوەی یەكێتی سۆڤێت، ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1991، دەزگای هەواڵگریی سۆڤێت كە بە (كەی. جی. بی) ناسرابوو بە شێوەیەكی ڕەسمی هەڵوەشێنرایەوە، ئەو دەزگایە لە میانی جەنگی سارددا رۆڵی زۆری هەبوو لە بەرەنگاربوونەوەی دەزگای هەواڵگریی ئەمریكی (سی. ئای. ئەی).
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1992، زانای ئایینی ‌و تێكۆشەر ‌و بانگخوازی ئیسلامی (محەمەد مەحمود سەواف) كۆچی دوایی كردووە، كە لە هەمان كاتدا دامەزرێنەری كۆمەڵی ئیخوان موسلمینی عێراق بووە ‌و بانگخوازێكی ناسراوی عێراقی ‌و جیهانی ئیسلامی بوە.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1995، بەچاودێریی كۆماری ئیسلامیی ئێران، پارتی دیموكراتی كوردستان ‌و یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان لە شاری تاران ڕێكەوتننامەیەكیان مۆركرد بە ئامانجی ڕاگرتنی شەڕی براكوژی ‌و ناكۆییەكانی نێوانیان.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 2003، پەرلەمانی كوردستان بە تێكڕای دەنگی ئەندامەكانی دژایەتیی خۆیی بۆ هاتنەناوەوەی سوپای توركیا بۆ ناو خاكی عێراق ڕاگەیاند ‌و بەزاندنی سنورەكانی بە پێشێلكردنی سەروەرییەكانی هەرێمی كوردستان ‌و خاكی عێراقی دایە قەڵەم.
-    ڕۆژی 11ی تشرینی یەكەمی ساڵی 2004، بەرپرسی كونسوڵگەریی كۆماری ئیسلامیی ئێران لە شاری هەولێر ڕایگەیاند، حكومەتی تاران ئامادەیە بە چاودێریی (جەلال تاڵەبانی ‌و مەسعود بارزانی) گفتوگۆ ‌و دانوستان لەگەڵا حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێراندا دەست پێبكات، بەڵام گفتوگۆ ‌و دانوستان نەخرانە بواری جێبەجێكردنەوە ‌و هیچ دەرئەنجامێكی لێنەكەوتەوە.


هه‌واڵی زیاتر