بەدواداچوونى مامەڵەكەت

ژمارەى نوسراوى پارێزگا

پن كۆد

ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەم


-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1405ی زاینی، پاپا (بیۆسی دووەم)ی پاپای كلێسای ڕۆمانی كاسۆلیكی لە ئیتاڵیا لە دایك بووە، كە ناوی تەواوی بریتییە لە ئینیا سیلڤیۆ ‌و ساڵی 1458 وەكو پاپا هەڵبژێردراوە و هەتا كۆچی دواییەكەی لە ساڵی 1464دا لەو پۆستەدا ماوەتەوە.
-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1541، شاژنە (مارگرێت)ی پاشای سكۆتلەندە كۆچی دوایی كردووە، كە خەباتی زۆری كردووە لە پێناو پێكهێنانی دەوڵەتێكی سەربەخۆ لە سكۆتلەندەدا.
-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1777، نوسەر ‌و ئەدیبی ناوداری ئەڵمانی (بیرنت هاینریش فۆن كلایست) لە دایك بووە، كە ڕۆڵی زۆری بینیوە لە پێشخستنی ئەدەبی ئەڵمانیدا و خاوەنی چەندین بەرهەمی گرنگ بوە ‌و ساڵی 1811 كۆچی دوایی كردوە.
-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1801، لە میانی شاڵاوی فەرەنسییەكاندا بۆ داگیركردنی خاكی میسر هێزەكانی داگیركاری فەرەنسا كە لەلایەن ژەنراڵا (جاك فرانسوا مینۆ)ەوە فەرماندەیی دەكران خاكی میسریان بەجێهێشت ‌و بەرە و فەرەنسا پاشەكشەیان كرد.
-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1867، بۆ یەكەمجار ئاڵای ئەمریكا لە خاكی هەرێمی ئەلاسكادا هەڵكرا، كە ئەوەش ئاماژەیەك بوو بۆ گواستنەوەی موڵكداریەتیی ناوچەكە لەلایەن ئیمپراتۆریەتی ڕوسیای قەیسەرییەوە بۆ ژێر دەسەڵاتی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا.
-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1880، ڕوسەكان لەگەڵا دەوڵەتی ئێرانی قاجاریدا ڕێكەوتن لەسەر ئەوەی هاوكاریی سوپای ئێران بكەن بۆ سەركوتكردنی شۆڕشی گەلی كورد، لە هەمان كاتیشدا داوای لە دەوڵەتی عوسمانی كرد بەشداریی لە سەركوتكردنی شۆڕشی كورددا بكات.
-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1898، هێزەكانی سوپای ئەمریكا لە چەند قۆڵێكەوە هێرشیان كردە سەر خاكی (پۆرتۆریكۆ) ‌و لە ماوەیەكی كەمدا داگیریان كرد.
-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1907، دادگای دادی نێودەوڵەتی پێكهێنراوە لەژێر ناوی (ڕێكەوتننامەی لاهای بۆ چارەسەركردنی ناكۆكییە نێودەوڵەتییەكان بەڕێگەچارەی ئاشتیانە).
-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1931، زانای بەناوبانگی جیهان ‌و بلیمەت ‌و داهێنەری تەزووی كارەبا (تۆماس ئەدیسۆن)ی ئەمریكی كۆچی دوایی كردووە، كە رۆڵی زۆری بینیوە لە خزمەتكردنی مرۆڤایەتیدا و داهێنانەكانی بوونەتە هۆی پێشخستنی زانست.
-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1939، (لی هارڤی ئۆزواڵد) لە دایك بووە كە تۆمەتبار بوو بە تیرۆركردنی (جۆن كینیدی) سەرۆكی ئەمریكا، دوو ڕۆژی دوای مردنی كینیدیش لە زیندانەكەی خۆیدا رۆژی 24ی كانونی یەكەمی ساڵی 1963 لە پیلانێكدا لەسەر دەستی جاك رۆبی كوژرا.
-    لە میانی جەنگی دووەمی جیهانیدا ‌و ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1944، هێزەكانی سوپای یەكێتی سۆڤێت هێرشیان كردە سەر خاكی چیكسلۆڤاكیا ‌و داگیریان كرد كە پێشتر لە ژێر دەستی ئەڵمانییەكاندا بوو.
-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1970، (نورەدین ئەتاسی) سەرۆك كۆماری سوریا دەستی لە پۆستەكەی ‌و هەموو دەسەڵاتەكانی كێشایەوە، ئەوەش وەكو ناڕەزایەتییەك لە بەرامبەر دەستوەردانی سوپا لە كاروباری سیاسیی وڵاتدا.
-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1973، بیرمەند ‌و فەیلەسوفی بەناوبانگی ئەمریكی (لیۆ شتراوس) كۆچی دوایی كردووە، كە چەندین تێزی فەلسەفیی داناوە ‌و لە پاش خۆی ژمارەیەك بەرهەمی بەجێهێشتوە.
-    دوای سەركەوتنی شۆڕشی گەلانی ئێران ل ەدژی سیستمی پاشایەتی ‌و گۆڕینی سیستمی حوكمڕانیی ئەو وڵاتە بۆ كۆماری، ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1979 (ئیمام خومەینی) ڕابەری گشتیی شۆڕشی ئیسلامیی ئێران بڕیاریدا سزای لەسێدارەدان لە ئێراندا ڕابگیرێت، بەڵام دواتر سزاكە خرایەوە كار.
-    ئێوارەی ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1986، چەند مەفرەزەیەكی پارتیزانی هێزی پێشمەرگەی كوردستان هێرشیان كردە سەر بنكە ‌و بارەگاكانی سوپای عێراق لە دەوروبەری شاری كەركوك كە پاسەوانی بیرە نەوتییەكان بوون، لە ئەنجامیشدا چەند ڕەبیەیەكیان بۆ ماوەیەك كۆنترۆڵا كرد ‌و زیانێكی زۆری گیانیی ‌و ماڵیشیان بە هێزەكانی سوپای بەعس گەیاند.
-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1993، بە پشتبەستن بە یاسای ژمارە 17ی ئەنجومەنی نیشتمانیی كوردستان، یاسای پارتەكان دەرچوو كە بە گوێرەی یاساكە پێكهێنانی هەر پارت ‌و حزبێكی سیاسی لە باشوری كوردستاندا، دەبێت لەلایەن وەزارەتی ناوخۆی هەرێمەوە ڕەزامەندیی لەسەر پیشان بدرێت.
-    وەكو ناڕەزایەتییەك لەبەرامبەر بۆردومانی فڕۆكە جەنگییەكانی توركیا بۆ سەر ناوچە جیاجیاكانی هەرێمی كوردستان، ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1997، لە زۆربەی شار ‌و شارۆچكەكانی باشوری كوردستان خۆپیشاندان ‌و ناڕەزایەتیی جەماوەری ئەنجامدرا ‌و تێیاندا ئیدانەی هێرشەكانی سوپای توركیا كرا بۆ سەر خاكی هەرێمی كوردستان ‌و زیانگەیاندن بە خەڵكی مەدەنی.
-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1998، شاعیر ‌و ئەدیبی ناسراوی گەلی كورد مامۆستا (سەبری بۆتانی) كۆچی دوایی كردووە، كە لە پاش خۆی ژمارەیەك بەرهەمی ئەدەبیی بەجێهێشتوە.
-    ڕۆژی 18ی تشرینی یەكەمی ساڵی 2011، پرۆسەی گۆڕینەوەی 477 دیلی فەڵەستینی بە (جەلعاد شالیت)ی سەربازی سوپای ئیسرائیل كۆتایی پێهات ‌و هەموو دیلەكانی فەڵەستین لەلایەن ئیسرائیلەوە ئازاد كران.
-    ئەمڕۆ لە ویلایەتی ئەلاسكای ئەمریكا بە ڕۆژی سەروەریی لەقەڵەم دەدرێت ‌و بۆنە ‌و مەراسیمی تایبەت سازدەكرێت.


هه‌واڵی زیاتر