بەدواداچوونى مامەڵەكەت

ژمارەى نوسراوى پارێزگا

پن كۆد

ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەم


-    ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1422ی زایینی، (شارلی شەشەم)ی پاشای فەرەنسا كۆچی دوایی كردووە، كە ڕۆڵی زۆری بینیوە لە بەهێزكردنی پێگەی فەرەنسییەكان لە ئەوروپادا، هەوڵی زۆریشی داوە بۆ دەستگرتن بەسەر چەندین ناوچەی گرنگی جیهاندا.
-    ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1600، جەنگی (سیكیگاهارا) لەنێوان لایەنە بەشەڕهاتووەكانی ژاپۆندا ڕوویدا كە ململانێ بوو بۆ دەستگرتن بەسەر كورسیی دەسەڵاتدا، ئەنجامەكەشی بووە هۆی سەركەوتنی شۆگۆن (تۆكۆگاوا ئییە یاسو) ‌و چووە سەر كورسیی فەرمانڕەوایی ئیمپراتۆرییەتی ژاپۆن.
-    ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1790، نوسەر ‌و شاعیر ‌و سیاسەتمەداری ناوداری گەلی فەرەنسا (ئەلفۆنسدی لامارتین) لە دایك بووە كە ڕۆڵی زۆری بینیوە لە پێشخستنی ئەدەبی نوێی فەرەنسیدا ‌و بەرهەمەكانیشی بۆ چەندین زمانی زیندووی جیهان وەرگێڕدراون.
-    ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1833، زانا ‌و داهێنەری ناوداری سویدی (ئەلفرێد نۆبڵا) لە دایك بووە كە خاوەنی بیرۆكەی خەڵاتی نۆبڵە ‌و هەموو سامانەكەی بۆ ئەو خەڵاتە بەخشیوە، كە ساڵانە لە پێنج بواری جیاجیادا دەدرێت بە كەسانی داهێنەر ‌و تێكۆشەر.  
-    ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1879، زانا ‌و داهێنەری وزەی كارەبا (تۆماس ئەدیسۆن) لە نمایشكردنێكی تایبەتدا بۆ یەكەمجار لە مێژووی مرۆڤایەتیدا گڵۆپی كارەبایی پیشانی جیهاندا كە دواتر بووە هۆی ڕوناككردنەوەی جیهان ‌و بە شۆڕشێكی گەورە لە قەڵەمدرا بۆ پێشخستنی مرۆڤایەتی.
-    ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1911، هەردوو حكومەتی توركی عوسمانی ‌و ئێرانی سەفەوی ڕێككەوتننامەیەكیان مۆركرد بۆ چارەسەركردنی كێشە سنورییەكانی نێوانیان كە مەبەست لێی سەركوتكردن ‌و بنبڕكردنی هەر جوڵانەوە ‌و شۆڕش ‌و ڕاپەڕینێكی كورد بوو لە ناوچە سنورییەكاندا.
-    لە میانی جەنگی یەكەمی جیهانیدا ‌و ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1914، ئیمپراتۆریەتی عوسمانی بڕیاریدا (ئەنوەر پاشا) بكرێتە وەزیری جەنگ ‌و سەرجەم دەسەڵاتەكانی بەڕێوەبردنی سوپای دەوڵەتی عوسمانیی درایە دەست بۆ بەڕێوەبردنی جەنگەكان لە دژی وڵاتانی هاوپەیمان.
-    ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1949، (بنیامین نەتەنیاهۆ)ی سەرۆك وەزیرانی ئیسرائیل لە دایك بووە، كە یەكێكە لە سەركردە سیاسییەكانی ئیسرائیل.
-    ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1952، یەكەم كۆبوونەوەی ڕێكخراوی هاریكاریی ئیسلامی لە شاری جەددەی عەرەبستانی سعودی بەڕێوەچوو كە تێیدا وەزیرانی ڕاگەیاندنی وڵاتانی ئیسلامی بەشدارییان كرد.
-    ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1964، شۆڕشێكی جەماوەریی بەرفراوان لە سودان هەڵگیرسا لە دژی سیستمی سەربازیی لەو وڵاتەدا، بەو هۆیەشەوە حوكمی سەربازی لە سوداندا كۆتایی پێهێنرا كە لەلایەن (ئیبراهیم عەبود)ەوە فەرماندەیی دەكرا.
-    لە میانی جەنگی نێوان وڵاتانی عەرەبی ‌و دەوڵەتی ئیسرائیلدا، ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1967، هێزە دەریاییەكانی میسر هێرشیان كردە سەر (كەشتیی تێكشكێنەری ئیلات)ی ئیسرائیلی ‌و ژێر ئاویان كرد.
-    ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1969، كودەتایەكی سەربازی لە سۆماڵا بە ڕابەرایەتیی (محەمەد زیاد بەڕیی) لە دژی سیستمی حوكمڕانیی سۆماڵا ئەنجامدرا كە لە ئەنجامدا سەركەوتنی بەدەست هێنا ‌و بەڕیی چووە سەر كورسیی دەسەڵات.
-    ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1974، (جان سۆفانیار)ی وەزیری دەرەوەی فەرەنسا چاوی بە (یاسر عەرەفات)ی سەرۆكی ڕێكخراوی ڕزگاریخوازی فەڵەستینی كەوت، كە ئەوەش بۆ یەكەمجار بوو بەرپرسێكی باڵای ئەوروپی پێشوازی لە عەرەفات بكات وەك نوێنەری گەلی فەڵەستین.
-    ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1979، (مۆشیە دایان)ی وەزیری بەرگریی ئیسرائیل دەستی لە پۆستەكەی كێشایەوە وەكو ناڕەزایەتییەك بەرامبەر بە سیاسەتەكانی (مەناحم بیگن)ی سەرۆك وەزیرانی ئیسرائیل كە بەردەوام بوو لە سیاسەتی داگیركردن ‌و دەست بەسەرداگرتنی خاكی فەڵەستینییەكان.
-    ئێوارەی ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1982، مەفرەزەكانی هێزی پێشمەرگەی كوردستان، هێرشێكی گەورەیان كردە سەر بنكە ‌و بارەگاكانی سوپای عێراق لە ناوچەی ئاغجەلەر كە بە هۆیەوە زیانێكی زۆری گیانیی ‌و ماڵییان بە هێزەكانی عێراق گەیاند ‌و دەستیشیان گرت بەسەر ڕەبیەیەكدا ‌و ژمارەیەك سەربازی سوپای عێراقیشیان بەدیل گرت.
-    ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1994، هەریەكە لە ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا ‌و كۆریای باكور ڕێككەوتننامەیەكیان لە شاری ژنێفی سویسرا مۆر كرد كە ڕێگەی بە حكومەتی پیۆنگ یانگ دەدا تەنها بۆ مەبەستی مەدەنی سوود لە وزەی ئەتۆم وەربگرێت.
-    ڕۆژی 21ی تشرینی یەكەمی ساڵی 2011، شازادە (سوڵتان عەبدولعەزیز ئالسعود) جێنشینی پاشای عەرەبستانی سعودی ‌و جێگری یەكەمی سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران ‌و وەزیری بەرگریی ‌و فڕۆكەوانی ‌و پشكنەری گشتیی سعودییە كۆچی دوایی كردووە.
-    ئەمڕۆ لە شانشینی یەكگرتووی بەریتانیا بەڕۆژی سێو لەقەڵەم دەدرێت ‌و ئاهەنگی تایبەت بەو بۆنەیەوە بەڕێوەدەچێت وەكو ڕێزلێنانێك لە میوەی سێو كە چەندە سوود بە مرۆڤ دەگەیەنێت لە ڕووی تەندروستییەوە.


هه‌واڵی زیاتر