بەدواداچوونى مامەڵەكەت

ژمارەى نوسراوى پارێزگا

پن كۆد

ڕۆژی 2ی كانونی یەكەم


-    ڕۆژی 2ی كانونی یەكەمی ساڵی 1595ی زایینی، پاش ئەوەی بۆ ماوەی 52 ساڵا قەڵای ستراتیژیی (ئیستركۆن) لە ناوجەرگەی ئەوروپادا لە دەستی سوپای عوسمانیدا بوو، هێزەكانی ئەڵمانیا لە شەڕێكی سەختدا ئەو قەڵایەیان لە سوپای عوسمانی سەندەوە ‌و داگیریان كرد.
-    ڕۆژی 1ی كانونی یەكەمی ساڵی 1922، پەیماننامەی عەقیر لە نێوان شانشینەكانی (نەجد ‌و حیجاز) ‌و عێراق ‌و كوەیتدا مۆر كرا كە بە هۆیەوە سنوری نێوان ئەو وڵاتانە دەستنیشان كرا.
-    ڕۆژی 1ی كانونی یەكەمی ساڵی 1925، پاش گرتنە دەستی كورسیی دەسەڵات (بینیتۆ مۆسۆلینی) دیكتاتۆر ڕژێمی فاشیزمی لە ئیتاڵیا هێنایە ئارا ‌و سیستمی دیموكراتیی لەو وڵاتەدا هەڵوەشاندەوە.
-    بەرەبەیانی ڕۆژی 1ی كانونی یەكەمی ساڵی 1942، یەكەم وێستگەی ئەتۆمی لە شاری شیكاگۆی ئەمریكا دەستی بە كاركردن كرد كە لەسەر دەستی زانای ناوەكی (ئینریكۆ فێرمی)ی ئیتاڵی نەخشەی بۆ داڕێژرابوو بنیات نرابوو بەوەش سەرەتای هەوڵەكان بۆ دەستخستنی چەكی ئەتۆمی دەسی پێكرد.
-    ڕۆژی 1ی كانونی یەكەمی ساڵی 1947، جەنگێكی خوێناوی لە نێوان عەرەب ‌و جولەكەكاندا لە شاری قودسی فەڵەستین سەری هەڵدا كە سەرئەنجام دابەشكردنی فەڵەستینی لێكەوتەوە.
-    ڕۆژی 1ی كانونی یەكەمی ساڵی 1949، كۆمەلچی گشتیی ڕێكخراوی نەتەوەیەكگرتووەكان بە زۆرینەی دەنگی ئەندامەكانی ڕێككەوتننامەی قەدەغەكردنی كۆیلایەتیی ‌و بازرگانیكردنی بە مرۆڤەوە ڕاگەیاند.
-    ڕۆژی 1ی كانونی یەكەمی ساڵی 1957، (دوایت ئەیزنهاوەر)ی سەرۆكی ئەمریكا پرۆژەیەكی بۆ بەرەنگاربوونەوەی سیستمی سۆسیالیزم لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاستدا ڕاگەیاند كە بە پرۆژەی ئەیزنهاوەر ناوی دەركرد ‌و ماوەی زیاتر لە 40 ساڵا وەكو پرۆژە لە میانی جەنگی سارددا لە دژی هەوڵەكانی یەكێتیی سۆڤێت بۆ دروستكردنی هەژموون لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاستدا بەكار هات.
-    ڕۆژی 1ی كانونی یەكەمی ساڵی 1971، شەش میرنشینی ناوچەی نیوەدورگەی عەرەبی یەكیان گرت ‌و میرنشینە یەكگرتووەكانی عەرەب واتە (ئیمارات)یان لێ پێكهات كە ئەوانیش میرنشینەكانی (دوبەی، ئەبوزەبی، شارقە، ئوم قیەوەین، فەجیرە ‌و عەجمان) بوون، شێخ (زاید بن سوڵتان ئالنهەییان)یش كرایە میری ئیمارات.
-    ڕۆژی 1ی كانونی یەكەمی ساڵی 1973، (مەمەند ئاغای فانی) شاعیری كورد لە ناوچەی قەڵادزێی سەر بە پارێزگای سلێمانی كۆچی دوایی كردووە، كە لە ماوەی ژیانیدا خزمەتێكی زۆری بە بواری ئەدەب كردوە.
-    پاش نسكۆی شۆڕشی ئەیلول لە باشوری كوردستان، ڕۆژی 2ی كانونی یەكەمی ساڵی 1979 مەفرەزە سەرەتاییەكانی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان یەكەم چالاكیی پێشمەرگانەیان لە ناوچەی خانەقین ئەنجامدا.
-    ڕۆژی 1ی كانونی یەكەمی ساڵی 1981، خانمە گۆرانیبێژی شۆخ ‌و شەنگی ئەمریكی (بریتنی سپێرز) لە دایك بووە كە خاوەنی چەندین بەرهەم ‌و ئەلبومی هونەرییە ‌و جەماوەرێكی زۆری هەیە.
-    ڕۆژی 1ی كانونی یەكەمی ساڵی 1988، هێزە ئەمنییەكانی سەر بە سوپای بەعسی عێراق هێرشێكی فراوانیان كردە سەر ناوچەی (بەڕانەتی) ‌و تێیدا سێ‌ گوندی خاپوور كرد بە ناوەكانی (سەركەند ‌و ڕەزگە ‌و زێبارۆك) خەڵكەكانیشیان ئاوارەی ناوچە جیاجیاكانی كوردستان بوون.
-    ڕۆژی 1ی كانونی یەكەمی ساڵی 1992، (نورەدین ئەتاسی) سەرۆك كۆماری پێشووتری سوریا كۆچی دوایی كردووە، كە پێش هاتنە سەر حوكمی حزبی بەعسی سوریا دەسەڵاتی ئەو وڵاتەی بەدەستەوە بووە.
-    ڕۆژی 1ی كانونی یەكەمی ساڵی 1996، مامۆستای ئایینی ‌و نوسەر ‌و كەسایەتیی بەناوبانگی خۆرهەڵاتی كوردستان، مامۆستا (مەلا محەمەدی ڕەبیعی) لە ڕووداوێكی تەمومژاویدا كۆچی دوایی كرد كە بە هۆیەوە ناڕەزایەتیی زۆری لەلای هاوڵاتیانی كورد دروست كرد.
-    لە پاش ڕوخانی ڕژێمی بەعس لە عێراق، ڕۆژی 1ی كانونی یەكەمی ساڵی 2004 لیژنەیەكی 17 كەسی لە دانیمارك پێكهێنرا بۆ چاودێریكردن ‌و سەرپەرشتیكردنی یەكەم هەڵبژاردنی گشتی لە عێراقدا لیژنەكەش بە ڕێككەوتنی لایەنەكانی عێراق پێكهێنرا ‌و لە 9 عەرەب ‌و 8 كورد پێكهاتبوو.
-    لە میانی تیروپشكی یەكێتیی تۆپی پێی نێودەوڵەتی (فیفا)دا بۆ سازكردنی پاڵەوانێتییەكانی جامی جیهانی بۆ تۆپی پێ‌ لە ساڵانی 2018 ‌و 2022دا، ڕۆژی 2ی كانونی یەكەمی ساڵی 2010، فیفا ئاشكرای كرد كە پاڵەوانێتی ساڵی 2018 لە ڕوسیا ‌و ساڵی 2022یش لە قەتەر ئەنجام دەدرێن.
-    ڕۆژی 1ی كانونی یەكەمی ساڵی 2011، ئەدیب ‌و نوسەری ناوداری عەرەبستانی سعودی (عەبدولكەریم جوهەیمان) كۆچی دوایی كردووە كە ڕۆڵی زۆری بینیوە لە پێشخستنی ئەدەب لەو وڵاتدا.
-    ئەمڕۆ بە ڕۆژی جیهانیی قەدەغەكردنی كۆیلایەتیی ‌و بازرگانیكردن بە مرۆڤەوە ناسراوە، كە ساڵی 1949 بە بڕیارێكی نێودەوڵەتی ‌و لەلایەن ڕێكخراوی نەتەوەیەكگرتووەكانەوە دەرچوو تێیدا هەموو جۆرە بازرگانیكردنێك بە مرۆڤەوە قەدەغە كرا.


هه‌واڵی زیاتر